De zogenaamde draaideur-patiënt

Persoonlijk vind ik het oneerbiedig klinken, maar de meeste zorg professionals kennen dit woord maar al te goed, draaideur-patiënten of te wel ongeplande heropnames (meestal binnen 30 dagen na ontslag uit de zorginstelling).  Het kost de gezondheidszorg te veel geld, wekt frustraties op bij de medewerkers op de werkvloer maar ook de klant en diens netwerk hebben vaak negatieve gevoelens hierbij.

De opname duur in ziekenhuizen, revalidatiecentra’s en herstelafdelingen worden steeds korter, er wordt een steeds groter beroep gedaan op de mantelzorgers en daar wringt als eerste de schoen al.

Want de mensen worden ouder, hoewel, ouderen hun kinderen vaak overleven en het netwerk van ouderen wordt steeds kwetsbaarder en kleiner. Ik ken te veel mensen die helemaal geen netwerk meer hebben en ook die mensen worden naar huis gestuurd. Vaak zonder enige vorm van hulp. Ouderen die tijdens hun OK een delier hebben doorgemaakt, nauwelijks zelfstandig hun bed uit kunnen komen, nog behoorlijk verward zijn en zonder belastbare mantelzorgers naar huis worden gestuurd.

Het gebrek aan coördinatie …

Klanten zijn aan hun lot overgelaten. Het aanvragen van huishoudelijke ondersteuning duurt in veel gemeenten weken en ook bij de zorg is vaak een wachtlijst omdat er te weinig medewerkers zijn en de thuiszorgteams overvol zitten. Daarnaast is het ook niet makkelijk om zelf die zorg aan te vragen, want je hebt daar een zorgprofessional voor nodig anders krijgt de zorgaanbieder de ingezette zorg niet vergoedt.

Ik spreek voornamelijk de klanten en als ze er zijn, de mantelzorgers, die vaak ten einde raad zijn en vooral ook heel erg boos. Doordat het thuis niet goed gaat, komen de klanten weer terecht op de SEH (Spoed Eisende Hulp) van het ziekenhuis en daar wordt dan een plek gezocht waar de klant kan worden opgenomen. De lichamelijke toestand is vaak achteruit gegaan en daarnaast kan er ook sprake zijn van een veranderende geestelijke toestand.

We spreken dan van een klanten groep met een complexe multimorbiditeit in een uiterst wankel evenwicht, een zwakke thuissituatie, nauwelijks enig sociaal netwerk en een afwezige adequate eerstelijnszorg. Is er een simpele oplossing om dit te voorkomen? Nee, dat niet. Hoewel de verpleging bij het ontslaan van de patiënt vaak al van te voren kunnen inschatten deze patiënt snel terug te zien. Hoe jammer is dat dan om toch het ontslag door te zetten, omdat  het nu eenmaal protocol is.

Omdat deze groep veelal meerdere chronische aandoeningen hebben en waar soms ook gedragsproblemen aanwezig zijn of er sprake is van een problematische sociale situatie zou er mijn inziens beter ingespeeld moeten worden op die vlakken. Een betere en wat langdurigere begeleiding zou veel effectiever zijn, het versneld inzetten van huishoudelijke ondersteuning, thuiszorg die hierin gespecialiseerd is en bijvoorbeeld een nurse practioner die een vinger aan de pols houdt en tegelijkertijd de huisarts ontlast en adequaat kan reageren op veranderende medische zaken.

Bovenal vind ik het in en in triest en raken degelijke casussen mij diep. Ik begrijp het ook niet, ik begrijp niet dat mensen naar huis worden gestuurd terwijl je kan inschatten dat het thuis gaat escaleren. Ik was laatst bij een klant die na een open hart operatie na 4 dagen naar huis was gestuurd. Ze heeft geen netwerk om zich heen, heeft een verkeerde beweging gemaakt toen ze uit bed kwam en was dus na de eerste dag door de ambulance weer terug naar de SEH gebracht. Er volgde weer een opname, weer een nieuwe ingreep om de schade te herstellen na drie dagen met ontslag naar huis. Zonder enige inzet van wat voor hulp dan ook. Mw kon nog steeds niet zelfstandig haar bed uitkomen, maar ze moest toch echt naar huis en mocht nergens revalideren.  Na een week kwam de huisarts langs, omdat mw iedere dag had gebeld, soms wel meerdere keren per dag. Er werd een pneumonie (longontsteking) geconstateerd en uitdroging, mw kon dan ook onmogelijk voor zichzelf zorgen, er waren geen boodschappen in huis en het kostte mw teveel moeite om wat dan ook te doen. U voelt het al aan, de huisarts stuurde mw in naar de SEH, de derde opname werd een feit. Vijf dagen later mocht mw toch alweer naar huis, een huis zonder boodschappen, niet schoon en zonder hulp.

Ik kan nog wel even doorgaan maar toen ik uiteindelijk na bijna twee maanden op huisbezoek kwam was mw compleet in tranen toen ik melde dat ik ook nog niet meteen de hulp mocht verlenen. Eerst alle administratie invullen en afwachten of we dan ook werkelijk mogen gaan inzetten. De wanhoop was zo aan haar gezicht af te lezen, ik las zo’n 8 ontslag brieven vanuit het ziekenhuis. Mw had bij een ontslag een paar sneetjes brood en beleg meegekregen. Niemand bracht mw boodschappen, niemand keek om naar mevrouw in de twee maanden na haar eerste operatie. Hoe dan?

Je begrijpt, zelfs bij mij kwamen er tranen in mijn ogen en ja, ik heb direct de nodige telefoontjes gepleegd, iemand bereid gevonden om boodschappen te doen op een regelmatige basis, gezorgd dat we erg snel mochten starten bij mw en getracht de tiende heropname te voorkomen.

Ook hier kan ik niet anders constateren dat “we” te kort schieten in het leveren van zorg.  En ook hier zeg ik dat de mens de maat van alle dingen is. Protocollen, hoe goed bedoelt dan ook, zijn niet toepasbaar op alle patiënten. Als je het beleid boven de patiënt stelt kan je op vijf vingers natellen dat de kans dat het thuis mis gaat zeer groot is. Op de werkvloer groeit de frustratie en vragen de collegae zich af of ze wel de juiste hulp kunnen en mogen geven. De kwaliteit is niet toereikend.

Ik hoop dat we er samen voor kunnen zorgen dat dergelijke situaties tot een minimum kunnen terug brengen. Door goed in kaart te brengen voor het ontslag wat er nodig is, door de eerstelijnszorg er direct bij te  betrekken en door een logische optelsom te maken en er dan voor te kiezen om toch de opname te verlengen of toch te kiezen voor een revalidatie traject in een andere zorginstelling.

Liefs Desiree