Misbruik van de zorg

Misbruik van de zorg, geloof het of niet maar het gebeurt.

En ik kan daar dus echt niet zo goed tegen he. Ik vind oprecht dat je hulp moet inzetten waar dat nodig is en niet omdat iemand zelf weigert om iets te doen, tenzij er sprake is van een uitzonderlijke situatie. En wat is dan een uitzonderlijke situatie hoor ik je zeggen. Nou als iemand het bijvoorbeeld wel wil maar het niet kan of dat er psychisch zoveel aan de hand is dat het niet lukt.

En weet je, dit komt gezondheidszorg breed voor. Kennelijk denken mensen dat als er hulp ingezet wordt jezelf achterover kunt gaan leunen. Ik kan daar met mijn petje niet bij. Daarom stimuleer ik ook altijd de klanten om zelf te doen wat ze kunnen en hulp te aanvaarden waar dat echt nodig is.

Bij bijvoorbeeld de huishoudelijke ondersteuning, vaak kan je zelf nog wel wat in het huishouden doen. Hoe oneerlijk is het dan dat er professionele ondersteuning ingezet moet worden voor het volledige pakket. Dikke krokodillentranen, agitatie en agressie komen er vrij als ik de klant op zijn eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid aanspreek.  Als je zelf kunt koken, kan je ook zelf het gasfornuis bijhouden, stof afnemen en dergelijke, horen zeker op heuphoogte, ook tot de mogelijkheden.

Met ADL zorg is dat niet anders. Ik laat de klanten altijd zichzelf wassen wat ze kunnen en kan er niet zo heel goed tegen als men de handen achter het hoofd vouwt en zegt, wast u mij maar eens lekker, zustertje. En hoe lastig is het om in deze je collegae op 1 lijn te krijgen. Het is namelijk niet sneller als ik zelf iemand totaal helpt met wassen. Ik zet liever meerdere klanten aan het werk en doe de dingen die ze zelf echt niet kunnen. Tuurlijk is dat multitasken ingewikkeld en moet ik daarbij een strakke planning hanteren, maar uitleg daarbij geven is cruciaal. Ik denk dat het gevoel van eigenwaarde dan zoveel mogelijk in tact wordt gehouden en ik mijn tijd besteed waarvoor mijn tijd ook bedoeld is. En natuurlijk maak ik tijdens de hulp een praatje en ben ik oprecht geïnteresseerd hoe het gaat.

Zorg verlenen met de handen op de rug, ik heb mijn collegae in het verleden er zo vaak een klinische les over gegeven en de weerstand werd mede daardoor ook steeds kleiner. Ook was het de ervaring om samen met mij op te werken zodat ze konden zien hoe ik de dingen aanpakte een hele goede leerschool. De positieve verhalen van de klanten, die vaak trots waren omdat ze weer wat meer zelf hadden geprobeerd en gekund logen er ook niet om. En ja natuurlijk waren er ook klanten die het gewoonweg weigerden. En dan heb ik het niet over de klanten die het echt niet konden, want daar hanteerde ik uiteraard een andere aanpak.

Ik merk dat er nu wordt gewerkt vanuit een andere insteek, namelijk de enorme tijdsdruk die er is om op tijd alle taken te hebben uitgevoerd. Ik zie helaas steeds vaker dat alles wordt overgenomen en dat alles snel snel snel moet. Washandjes en wasbakken, wassen met water en zeep het is vervangen door wasdoekjes, omdat dat sneller is.

Als ik eerlijk ben, zou ik er niet aan moeten denken om mijzelf daarmee dagelijks te wassen, ik vind zelf het water toch een stuk fijner. En ja, ik heb het geprobeerd en ja ik doe dat als ik op reis ben (ik ben namelijk ook landschapsfotograaf en reis daarvoor door Europa). En ik realiseer me dat ik schoon ben, maar het voelt gewoon niet zo.

Maar ik zie het ook bij bijvoorbeeld wondverzorging. Dat hele afhankelijke dat hoeft niet. Je kan prima iemand instructies geven over het uitdouchen van een wond. En ja, dat werkt ook in de thuiszorg. Als je op tijd werkt en met de klanten goede afspraken maakt is er veel mogelijk.

Ik heb genoeg klanten die zorg nodig hebben, wat ik op hun werkplek verleen. Ik hoor je denken, ben je niet goed bij je hoofd…nou ik ben dat wel. Waarom kan je niet werken als je wat aan bijvoorbeeld je been mankeert en je een kantoor baan hebt. Als de omgeving schoon is en jijzelf hygiënisch werkt kan je een wond overal behandelen. Mits de werkgever een ruimte beschikbaar stelt waar dat kan. Maar in de praktijk, lukt dat eigenlijk altijd wel. En ja, ik leeg ook catheterzakken op een werkplek, geef sondevoeding en noem maar op. Laten we eerlijk zijn, dat moet geen belemmering zijn om te kunnen werken. En dit is echt een mindset die bij de meeste collegae omgezet moet worden. Ik vind het ronduit belachelijk dat mensen voor deze zorg verplicht thuis moeten zitten, daar knapt niemand echt van op.

Ik ben er altijd heel open en eerlijk in en ga ook de confrontatie aan als ik zie dat het anders kan. En ja, communicatie is cruciaal in deze. Misbruik in de zorg moet zoveel mogelijk tegen worden gegaan. Vaak is het een kwestie van voordoen, samen doen en zelf doen. Geef je klant het vertrouwen dat hij het kan. En natuurlijk hou je een oogje in het zeil, de eerste paar keren. Natuurlijk zeg je niet doe het zelf en loop je weg, eerst kijken of iemand het inderdaad kan en daarna de afspraken vastleggen en doorspreken wat je hebt vastgelegd. En nee, het onmogelijke moet je niet willen vragen. Maar alles wat iemand zelf nog kan, mag degene ook zelf blijven doen. Zelfredzaamheid is een belangrijke, want geloof me, totaal afhankelijk zijn van de ander is niet wat jij als hulpverlener iemand toewenst. Zet hulpmiddelen in waar nodig, verwijs mensen in de thuissituatie door naar een zorgwinkel en kijk daar vooral zelf ook regelmatig rond, zodat je weet wat er allemaal mogelijk.

Totaal afhankelijk zijn is namelijk heel erg. Dingen moeten vragen en constateren dat de ander het niet zo doet als jij zelf had gedaan en dan ook nog een soort van dankbaar moeten zijn. Want als je dat niet bent, doet de ander het de volgende keer misschien wel niet meer. Hoe zou jij dat zelf ervaren, ik heb het nagevraagd bij diversen klanten en ik heb nog niemand gesproken die het echt een pretje vond.

En nu kan je zeggen, maar Dees je bent wel een zeikerd erin hoor, ik kan prima voor iemand even de vensterbank afstoffen of ik koop voor moeder een sta-op-stoel. Nee, niet doen. Laat iemand zelf die vensterbank afstoffen zodat je de beweging maakt en daarmee zoveel processen ook in het lichaam stimuleert. En nee niet een sta-op-stoel, zodat straks het zelfstandig opstaan niet meer lukt. Liever verhoog je de stoelen zodat het opstaan makkelijker wordt. Deze functies verlies je namelijk in een rap tempo en het opnieuw  aanleren daarvan is nagenoeg niet te doen. Schakel desnoods de fysiotherapeut in om dit te oefenen en vraag tips van bijvoorbeeld een ergotherapeut. Want eigenlijk zeg je, ik maak je afhankelijk van…

En weetje, dit komt ook weer naar je toe, hoe meer de klanten dingen zelf doen, hoe meer tijd jij over houdt voor andere dingen.

Ik weet het, anders leren kijken naar de dingen die je al zoveel jaren op dezelfde wijze doet is lastig. Je eigen patroon verbreken is nog moeilijker en de klant daarbij betrekken en datzelfde bij hem voor elkaar krijgen lijkt onmogelijk, maar is het niet.

Misbruik maken van de zorg…ben jij daar debet aan?

Liefs Desiree